van portret naar selfie

Eén beeld zegt meer dan duizend woorden. Een verhaal is dan snel verteld. Wat dat betreft is fotografie een vluchtig medium. En een portret is heel persoonlijk. De portretten vertellen hoe iemand was. Of misschien hoe iemand wilde zijn. Met een portret kon men rijkdom, status en geluk tonen. Toch is een portret vaak in scene gezet. Een portret vertelt dus geen verhaal over de geportretteerde, maar over identiteit en het -veelal positieve – beeld wat iemand van zichzelf wilde laten zien.

Voor de opkomst van de fotografie was er het geschilderde portret. Het sierde de muren van oude kastelen en statige herenhuizen. Het kostte veel tijd en geld. De identiteit van de geportretteerde bleek uit de kleding, de achtergrond en andere details. Maar ook uit het feit dat er een portret van die persoon was. Het was voor de elite.

Toen de fotografie werd uitgevonden, werd portretfotografie snel populair. Men ging langs bij een fotograaf, hoefde maar even stil te zitten, en werd vastgelegd op de gevoelige plaat. Het was sneller en goedkoper dan een schilderij. Zo werd het ook voor andere lagen van de bevolking mogelijk om hun identiteit te tonen.

Tegenwoordig is een foto zo gemaakt en op sociale media gedeeld. Iedereen kan het en iedereen doet het. Het lijkt een wereld van verschil met vroeger. Evenals bij portretten en portretfoto’s laat ook nu iedereen zich het liefst van zijn beste kant zien. In de mooiste kleding, met de grootste lach of met het geweldigste leven. De selfie is het moderne portret en vertelt zo ook een verhaal over identiteit. Dat doet ieder bevroren beeld.

Gemeentearchief Schouwen-Duiveland

Er ligt een schat aan fotomateriaal bij het Gemeentearchief Schouwen-Duiveland. In samenwerking met het archief hebben we voor u een bijzondere selectie portretfoto’s gemaakt. De foto’s hebben één ding gemeen, ze zijn allemaal gemaakt op Schouwen-Duiveland. Ook laten ze samen de groei ontwikkeling van de portretfotografie zien van de eind 18e eeuw tot de selfies van nu.

De tentoonstellingsfoto van mw. Maatje Ochtman-Moelijker (Haamstede 04-02-1916 – 01-11-1993 Goes) is een beeld uit de nog altijd groeiende Ochtman collectie van het Gemeentearchief. Deze prachtige portretfoto van Mw. Ochtman-Moelijker weerspiegelt niet alleen een tijdsbeeld, deze foto had net zo makkelijk een selfie op Instagram kunnen zijn.